2-3 Kasım 2022 tarihleri arasında Kültür ve Turizm Bakanlığı Himayesiyle, Giresun Üniversitesinin ev sahipliğinde gerçekleştirilen “Doğu Karadeniz’de Rus İşgali ve Harşit Savunması” sempozyumu sona erdi.
Sonuç bildirgesinde, Harşit Savunması’nın vakıflaşarak faaliyetlerin vakıf bünyesinde yapılarak ekonomik olarak güçlendirilmesi ve dünyaya açılan bir çalışma olması, ayrıca Doğankent Belediyesi’nin Vakfın daimi üyesi olması önerildi.
Sempozyumun Sonuç Bildirgesi
Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılı etkinlikleri çerçevesinde Doğu ile Batı Arasında Anadolu Kültür Projeleri kapsamında geliştirilen sempozyum Kültür ve Turizm Bakanlığı Himayesiyle, Giresun Üniversitesinin ev sahipliğinde gerçekleştirilmiştir. Bu sempozyum “Doğu Karadeniz’de Rus İşgali ve Harşit Savunması” adıyla ilk defa tertip edilmektedir.
Bağımsız ve özgün bir etkinlik olarak gerçekleştirilen sempozyum, Doğu Karadeniz Bölgesinin tarihi varlıklarını yeni bir açılımla ele almış, yeni belgeler ışığında başlangıç sürecini tamamlamıştır. Sempozyumun açılış ve tanıtım programı 02 Kasım 2022’de Giresun Üniversitesinde yapıldı. Ana programları da 02-03 Kasım 2022’de aynı üniversitede icra edildi.
Bu bağlamda “Doğu Karadeniz’de Rus İşgali ve Harşit Savunması” ile Doğu Karadeniz illerinin tarihsel arka planı ele alınmış oldu: İllerin İşgali, İşgale Karşı Ordunun Savunması, İşgalcilerin Azınlık Unsurlarıyla İlişkileri ve Milis Güçlerinin Direniş Hareketleri yeni belgeler etrafında değerlendirilmiş oldu. Ayrıca Doğu Karadeniz illerinin ekonomik ve sosyal hayatı da ele alınmış oldu: İlerin Ticari Potansiyel ve Faaliyetleri, İllerin Nüfus Yapısı, Göç Hareketleri, Mübadele ve Geri Dönüşler, Eğitim ve Dinî Hayat, Şehirleşme, Sağlık ve Gündelik Hayat ele alındı ve sonuçları bakımından değerlendirildi. Doğu Karadeniz’de Rus işgali aynı zamanda Anadolu’da milli mücadelenin yoğun bir şekilde yürütüldüğü yıllardı: Ülkenin Ticarî Hayatında Doğu Karadeniz’in Yeri: Potansiyel Durum, Yatırım ve Projeler, Rus İşgalinin Ekonomik, Ticarî ve Siyasî Amaçları, Doğu Karadeniz’deki Milis Güçlerinin Karakteristik Özellikleri, Türk Millî Mücadele Tarihinde Doğu Karadeniz Direniş Hareketleri ve Gelecek Perspektifi bölge özelinden tartışılarak değerlendirilmeye tabi tutuldu ve bilimsel neticeler ortaya konuldu. Bilimsel çalışmalarını tamamlayan bilim insanları bu sempozyum ile akademik çalışmalarını ilanen tebliğ etti. Bu sempozyumda Türk Tarih Kurumu, Artvin Çoruh Üniversitesi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Gümüşhane Üniversitesi, Bayburt Üniversitesi, Giresun Üniversitesi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Yüksek İhtisas Üniversitesi ile Milli Savunma Üniversitesi görev aldı.
“Medya Tanıtım ve Sonuç Bildirgesi İmza Töreni” kapanış programı ile Doğu Karadeniz’de Rus İşgali ve Harşit Savunması sempozyumunun ilkini tamamlamış bulunuyoruz. Böylece Milli Mücadelede Doğu Karadeniz illerinin tarihsel arka planı ile ekonomik ve sosyal hayatı yeni arşiv belgeleri ışığında değerlendirilmiş, aşağıdaki hususların yürütme kurulu ve katılımcıları tarafından kamuoyuyla paylaşılması uygun görülmüştür:
Temellerini Doğu ile Batı Arasında Anadolu Kültür Projeleri Platformunun attığı sempozyum gelecek perspektifini sürekli olarak aydınlık ve milli şuuru daima canlı tutması açısından yeni bir kimliğe kavuşturulmalı ve bu misyon uluslararası bir hüviyete dönüştürülmelidir. Bu sebeple sempozyum kimliğini “1. Uluslararası Doğu Karadeniz’de Rus İşgali ve Harşit Savunması” sempozyumu olarak değiştirmiştir. Zaman içinde sempozyumların dünyada ve bölgemizde değişen şartlar doğrultusunda çıkış amacını revize etmeleri kaçınılmazdır. Bu çerçevede gerekli görülmüş revize; başta Türk dünyası ve kültürü olmak üzere komşu dünya ve kültürlerin katılımını hedefleyerek insanca ve özgürce birlikte yaşama, güçlü var olma ve sürdürülebilir barış idealini ve bunu hayata geçirecek kurumların inşasını hedeflemektedir. “1.Uluslararası Doğu Karadeniz’de Rus İşgali ve Harşit Savunması” ile Harşit deresine atılan bir taşın oluşturduğu dalganın giderek bütün dünyayı kaplaması nihaî hedeftir. Bu doğrultuda bundan sonraki sempozyumların teorik çerçevesinin geliştirilmesini ve ortak bir manifestoya dönüştürülmesini öneriyoruz.
Bu sempozyum bağlamında Türkiye’nin ve komşu ülkelerin üniversiteleri düzeyinde iş birliği yaparak ortak değer ve sembollerin bütün Türk dünyasını ve komşu coğrafyaları kapsayacak şekilde tanıtılması, bu çerçevede bilimsel çalışma ve yayın yapılması ve bunların tarafların dillerine çevrilmesi hedeflenmelidir. Bu şekilde ortak bir dil ve duyarlık geliştirilerek yaygınlaşacaktır.
Uluslararası düzeyde akademik iş birliğinin teşvik edilmesi, bu bağlamda ortaya çıkabilecek bürokratik engellerin ortadan kaldırılması, karşılıklı öğrenci ve akademisyen değişim programlarının yaygınlaştırılması ve bu doğrultuda uygun yükseköğretim kurumlarının kapasitelerinin artırılmasını öneriyoruz.
Gelecek kuşakların farkındalığının artırılması önemli olduğundan özellikle orta ve lise eğitim çağındaki çocukların ve gençlerin eğitim süreçlerinde tarihle arasında güçlü bir bağ kurulması için kalıcı ve stratejik çalışmalar yapılmasını öneriyoruz. Gelecek kuşaklar içerisinde başta Osmanlıca olmak üzere geçmişe bırakılmış dillerin yaygın bir şekilde öğretilmesini milli eğitim politikalarımızın temel gayesi olarak tavsiye ediyoruz.
İçinde yaşadığımız çağda ve dünyada “Doğu Karadeniz’de Rus İşgali ve Harşit Savunması” tarzı etkinlik ve projelerin asıl misyonu ekonomik ve güvenlik alanlarında iş birliğine kapı açmaları olmalıdır. Günümüzde ekonomi ve güvenlik perspektifi olmayan projelerin sürdürülebilirliği gerçekçi değildir. Bu kapsamda sözkonusu sempozyumdan kalıcı fayda elde edebilmek için ona böyle bir bağlam kazandırılmalıdır. Böyle bir bağlamın hayata geçirilmesi için kurulacak Harşit Savunması Vakfı’nı, sempozyumun vakıf bünyesinde bir mekanizma tarafından veya himayesinde icra edilmesini, bütçelendirilmesini ve sonuçlarını takip edecek bir daimî sekretaryanın kurulmasını, bu sekretaryaya Giresun Doğankent Belediyesinin daimi temsilci dâhil edilmesini ve bu şekilde kurumsal bir yapıya kavuşturularak gelecek nesillere özgürce birlikte yaşama, güçlü var olma ve sürdürülebilir barış projesi olarak aktarılmasını öneriyoruz.
15 ve 16. Yüzyıl tahriri defterlerinde yer alan Harşit bölgesi, Harşit deresinin sol kıyısında yer almaktadır. 1380 yılı itibariyle Çepni Türklerinin yaşadığı bu gölge 1952’de İçişleri Bakanlığı Ad Değiştirme İhtisas Kurulu tarafından Doğankent olarak değiştirilmiştir. Osmanlı-Rus Savaşında ve İşgal sürecinde destansı direnişlere ve kahramanlıklara şahitlik eden Harşit Vadisi, kimliğini ve tarihi misyonunu kaybetmiş, yerleşim yerlerinden her hangi biri haline getirilmiş ve tarihi savunma hattı Harşit Savunması perdelenmiş olarak maksadını aşmış bir tasarrufa dönüştürülmüştür. Bölgede yaşayan Harşitli vatandaşların kimlik özlük haklarının iadesinin sağlanmasını ve Doğankent Belediyesi’nin Harşit Belediyesi olarak tescil edilmesini, bu bağlamda Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne yapılmış Ad Değiştirme başvurusunun Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılı etkinlikleri çerçevesinde ele alınıp aslına dönüştürülmesini talep ediyoruz.
“Gelecek “Doğu Karadeniz’de Rus İşgali ve Harşit Savunması” sempozyumlarına ülke katılımlarını artırmak amacıyla çerçeve konuların paylaşılmasını ve birlikte icra edilmesini öneriyoruz.
“Doğu Karadeniz’de Rus İşgali ve Harşit Savunması” sempozyumunda sunulan bildiriler ile bu sonuç bildirgesine, Türk Tarih Kurumu’nun web sitesinde yer verilmesini, Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığınca (DOKAP) belli bir miktar basılıp dağıtılmasını öneriyoruz.
YORUMLAR (İLK YORUMU SİZ YAZIN)